BIG BOOK CAFE

Nie Daleki Wschód, nie Bliski Wschód, a ten nam najbliższy.
Wschód Europy będzie w centrum serii weekendowych wydarzeń.
Zapraszamy do udziału w pasjonujących rozmowach, do oglądania adaptacji książek na scenie i na literackie zakupy.
To okazja, by poznać literaturę i życie naszych sąsiadów m.in. z Białorusi, Gruzji, Ukrainy. I zapytać, jak wiele nas łączy?

NA WSCHODZIE BEZ ZMIAN?
Weekend z literaturą Europy Wschodniej

Sobota – niedziela | 19-20 października
Wstęp wolny  | wydarzenia bez transmisji
Big Book Cafe MDM
ul. Koszykowa 34/50, Warszawa

Partnerem strategicznym wydarzenia jest
Centrum Dialogu im. Juliusza Mieroszewskiego

PROGRAM WEEKENDU

SOBOTA 17.00

JAK KOCHAJĄ KOBIETY NA WSCHODZIE?
Czy miłość ma swoją wschodnią specyfikę, czy romantyczność znaczy co innego w Tibilisi i co innego w Paryżu? O jakiej miłości marzą kobiety w Ukrainie czy Białorusi? Dlaczego dla wielu Rosjanek ideałem mężczyzny jest Putin? Czy wraz z upadkiem ZSRR zmieniły się pragnienia i czy dziś miłość jest na sprzedaż?
Debata. Udział biorą autorki i autorzy reportaży:
Małgorzata NOCUŃ, Barbara WŁODARCZYK, Paweł RESZKA.
Prowadzi: Paulina Wilk

MYROSLAVA KERYK
Historyczka, socjolożka, specjalistka w zakresie migracji Ukraińców do Polski. Prezeska Zarządu fundacji Ukraiński Domu. W swojej codziennej pracy łączy projektowanie i realizację działań integracyjnych skierowanych do migrantów i uchodźców w Polsce z projektami badawczymi z zakresu studiów migracyjnych. Jest autorką wielu artykułów i raportów dotyczących sytuacji migrantów ukraińskich w Polsce. Była także członkinią Komisji ds. Migracji działającej pod patronatem Rzecznika Praw Obywatelskich RP.

BARBARA WŁODARCZYK
Dziennikarka i reportażystka telewizyjna, wiele lat spędziła pracując w Rosji i krajach postradzieckich, przygotowywała znane serie reportaży, opublikowała m.in. książkę „Szalona miłość. Chcę takiego jak Putin”.

PAWEŁ RESZKA
Dziennikarz, autor książek reporterskich i beletrystycznych, jeden z najbardziej doświadczonych polskich korespondentów prasowych i wojennych, wiele lat pracował w Rosji, Gruzji, na Ukrainie. Jego najnowsza książka „Stolik z widokiem na Kreml” to literacka fantazja oparta na zgromadzonych podczas pracy obserwacjach i wspomnieniach.

SOBOTA 19.00

CORAZ MNIEJ ŚWIATŁA.
Spektakl na motywach powieści NINO HARATISCHWILI.
Miłość aż do bólu, walka z przeznaczeniem i przyjaźń silniejsza niż śmierć. Koniec lat 80., Tibilisi, świat się chwieje, cztery kobiety stają na progu dorastania.
Występują: Anna Terpiłowska, Natalia Jędruś, Zuza Galewicz.
Reżyseruje Yura Dziwakou.
Muzyka Olga Podgajskaja.
„CORAZ MNIEJ ŚWIATŁA” Nino Haratischwili, tłum. Irena Dębek

Jest rok 1987. Związek Radziecki trzęsie się w posadach. W Gruzji coraz wyraźniej słychać głosy nawołujące do oddzielenia się od wszechwładnego niegdyś olbrzyma. W zmieniającym się, ogarniętym chaosem, ale też tętniącym życiem Tbilisi dorastają cztery przyjaciółki: spragniona wolności, pełna życia Dina, rozsądna i pragmatyczna Ira, romantyczna Nene, siostrzenica najpotężniejszego przestępcy w mieście, oraz wrażliwa, wychowująca się bez matki Keto. Różni je niemal wszystko, łączą marzenia o miłości, akceptacji i lepszym życiu.
W czasie burzliwych zmian przyjaciółki dojrzewają, stają się kobietami, przeżywają pierwsze zauroczenia, muszą dokonywać trudnych wyborów. Ich przyjaźń wydaje się niezniszczalna – aż do dramatycznych wydarzeń, które na zawsze odmienią ich życie…
Nino Haratischwili łączy precyzyjnie skonstruowany dramat, przenikliwą psychologię z fantastycznym talentem do opowiadania i oferuje nam piękną, a zarazem okrutną historię o straconym pokoleniu gruzińskiej niepodległości.

Występują:
NATALIA JĘDRUŚ
Pochodzi ze śląska. Ukończyła Akademię Teatralną w Warszawie. Za swój pierwszy krótkometrażowy film „F63.9” otrzymała Nagrodę Polskiego Kina Niezależnego im. Jana Machulskiego dla Najlepszej aktorki. Film “Eden”, w którym zagrała główną rolę zdobył Nagrodę dla Najlepszego Filmu Studenckiego na HollyShorts Film Festival w Los Angeles. Można oglądać ją w serialu Sortownia, gdzie wciela się w wiodącą postać kobiecą. Natalia kocha mierzyć się z nieznanym.

ZUZA GALEWICZ
Absolwentka warszawskiej Akademii Teatralnej. Urodziła się w 1998 roku w Zakopanem. Ukończyła tam Szkołę Muzyczną im. Mieczysława Karłowicza na klarnecie. Od dziecka związana ze sportem. Uprawiała zawodniczo tenis ziemny i narciarstwo alpejskie. „Idź pod prąd” to najnowsza produkcja z jej udziałem. Film dostał się do konkursu głównego 49. FPFF w Gdyni, a Zuza została wytypowana jako kandydatka do najlepszej pierwszoplanowej roli kobiecej.

Anna Terpiłowska
Urodziła i wychowała się w Sztokholmie. W 2007 roku rozpoczęła studia w Krakowie na AST na specjalizacji wokalno-aktorskiej. Gdy w 2011 roku skończyła studia zaczęła pracę w Teatrze Słowackiego gdzie miała okazję grać w spektaklach dramatycznych. W roku 2013 przeprowadziła się do Warszawy i rozpoczęła pracę w Teatrze Syrena z którym związana jest do dziś. Rozjia umiejętności wokale i taneczne, miłością darzy też dubbing. Gra zarówno serialach jak i filmach.

Jura DZIWAKOU
Urodzony w 1982 r. w Mińsku (Białoruś). Reżyser, artysta, aktor teatru lalek. W 2011 r. razem z Tatianą Dzivakovą założył niezależną grupę „Laboratorium Figur Oskara Schlemmera”. Pracował w różnych teatrach w Białorusi, Polsce, Ukrainie i Rumunii. Od lipca 2021 roku mieszka i pracuje w Warszawie, w Big Book Cafe MDM reżyserował m.in. spektakle „Panika” i „Niepokój przychodzi po zmierzchu”.

OLGA PODGAISKAYA
Autorka muzyki. Urodzona w 1981 r. w Karagandie (Kazachstan). Autorka oper, symfonii,
muzyki teatralnej i filmowej. Daje koncerty
organowe i propaguje muzykę współczesnych kompozytorów na całym świecie. Od 1995
r. mieszkała w Białorusi. Obecnie mieszka i pracuje w Warszawie.

NIEDZIELA 17.00

ARTYŚCI WOBEC WOJNY I WŁADZY.
Czy poeta może pisać wiersze, gdy wokół wybuchają pociski? Po co komu literatura na wojnie? Jak zachować wrażliwość wobec tragedii, jak malować, gdy reżim straszy i prześladuje. Czy da się być tancerzem i opozycjonistą? O dylematach etycznych, stanie zagrożenia i twórczości na wygnaniu – w przeszłości i dziś.
Debata. Udział biorą: pisarz Krzysztof VARGA, malarka Tatiana DZIVAKOVA, tancerz Volodymyr RYGA.
Prowadzi: Anna Król.

KRZYSZTOF VARGA
Pisarz, krytyk literacki, felietonista, znawca historii literatury i losów innych pisarzy. Jeden z najbardziej błyskotliwych i wnikliwych komentatorów polskiego życia społeczno-kulturalnego, erudyta.

TATIANA DZIVAKOVA
Urodzona w 1987 r. w Soligorsku w Białorusi. Historyczka sztuki, scenografka, projektantka, edukatorka. Współpracowała z wieloma teatrami w Białorusi, Polsce i Ukrainie. Autorka scenografii wystaw współczesnej sztuki białoruskiej. Obecnie mieszka i pracuje w Warszawie.

VOLODYMYR RYGA
Urodził się w Ukrainie, jest tancerzem i choreografem. Jest absolwentem Wydziału Artystycznego Akademii Humanistyczno-Ekonomicznej w Łodzi i posiada tytuł magistra sztuki z choreografii i teorii tańca na Uniwersytecie Muzycznym Fryderyka Chopina. Studiował taniec w Polsce, w Ukrainie, Holandii, Chinach i w Stanach Zjednoczonych. W 2018 artysta otrzymał nagrodę od Instytutu Muzyki i Tańca za debiut w choreomonodramie. W Big Book Cafe wystąpił w mikrospektaklu „Odyseja” w reż. Marty Twardowskiej z muzyką Barbary Zach.

NIEDZIELA 19.00

DEPECHE MODE x ZNAKI SZCZEGÓLNE
Słuchowisko na żywo
Aktorska interpretacja alkoholowo-hormonalnego pamiętnika z okresu dojrzewania autorstwa Serhija Żadana, zmiksowana ze wspomnieniami dorastania w czasach polskiej transformacji opisanymi przez Paulinę Wilk. Jak to było – żegnać socjalistyczne dzieciństwo, dorastać w czasach zapaści i nadziei, tracić wszystko, co znane i biec na zdobycie nowego świata?
Reżyseruje Jura Dziwakou.

Występują: Daria Polunina oraz Aliaksei Saprykin.

„DEPECHE MODE” Serhij Żadan, tłum Michał Petryk

Z chaosu transformacyjnej codzienności w Ukrainie powoli wyłania się biznesowy i religijny układ. Choć państwowy komunizm upadł, młodzi wciąż hołdują ideałom społecznej sprawiedliwości i pochuizmu. Ale w powietrzu buzuje już nowe – marketing, niuejdżowe kaznodziejstwo, zapach marihuany, Depeche Mode w publicznym radiu. Charków zasnuty jest ziołowym dymem, zalany wódką i keczupem. Poszukiwania kolegi prowadzą do odnalezienia czegoś nienazywalnego. Być może jest to poezja, być może przyjaźń, ale niewykluczone, że po prostu bardzo piękne delirium. „Życie jest jak rakieta kosmiczna i jeśli wlazłeś do niej, to siedź i niczego nie ruszaj, po prostu bądź gotów na to, że życie twoje ostro się zmieni”.
„ZNAKI SZCZEGÓLNE” Paulina Wilk

Prywatny zapis dorastania w czasie demokratycznych przemian. Współczesna Polska ujęta w autobiograficznej opowieści trzydziestolatki, która razem z rówieśnikami przeżywała zachwyty i rozczarowania nową rzeczywistością. Ukształtowani w okresie gwałtownych przemian i entuzjastycznej atmosferze wolności, stworzyli różnorodne pokolenie. Autorka, jak wszystkie dzieci transformacji, nosi własne znaki szczególne.
Od lat osiemdziesiątych XX wieku do dziś. Od socjalistycznych podwórek do open space i przestrzeni wirtualnej. Od pożyczanych rowerów i kapsli do kupionych na kredyt mieszkań i samochodów. Ostatni obywatele PRL, a jednocześnie pierwsi obywatele wolnej Polski – są generacją szczególną. Przecięci na pół, starzy i nowi zarazem.

Występują:

DARIA POLUNINA
Ukraińska aktorka związana od 2018 roku z Polską. W 2014 roku ukończyła z wyróżnieniem Kijowski Narodowy Uniwersytet Teatru, Kina i Telewizji. Od tego czasu stworzyła ponad 20 ról w kinie, teatrze i telewizji. Współpracowała z wieloma wybitnymi reżyserami: Wojciechem Smarzowskim, Mają Kleczewską czy Naną Janelidze. Z tą ostatnią rozpoczęła w 2019 roku pracę nad filmem fabularnym poświęconym legendarnej Lesi Ukraince, w którym powierzono jej tytułową rolę. Stworzyła kilkanaście ról filmowych w Ukrainie, Polsce i Europie. W 2024 roku na festiwalu w Gdyni odbyła się premiera filmu pełnometrażowego „Echo” w którym Daria zagrała główną rolę. Występuje na deskach Teatru Rozmaitości w Warszawie, Polskiego w Poznaniu czy Polskiego w Warszawie.

ALIAKSEI SAPRYKIN
W 2017 roku ukończył wydział kultury wizualnej (kino, TV, internet) Europejskiego Uniwersyteta Humanistycznego w Wilnie oraz studium teatralne Fortinbras przy Białoruskim teatrze Wolnym. W 2015-2022 grał w teatrze Wolnym, 2015 brał udział w rezydencjei teatralnej Erasmus+ w Szwecji. W 2019 znalazł się w top 10 młodych aktorów Białorusi, których warto obserwować. Od 2022 r. mieszka i pracuje w Polsce. Brałem udział w spektaklach i czytaniach scenicznych w Starym teatrze w Krakowie. Brał udział w rezydencji Instytutu Teatralnego im. Z. Raszewskiego, wtedy powstał spektakl Koniec Półświni w TR Warszawa).

Jura DZIWAKOU
Urodzony w 1982 r. w Mińsku (Białoruś). Reżyser, artysta, aktor teatru lalek. W 2011 r. razem z Tatianą Dzivakovą założył niezależną grupę „Laboratorium Figur Oskara Schlemmera”. Pracował w różnych teatrach w Białorusi, Polsce, Ukrainie i Rumunii. Od lipca 2021 roku mieszka i pracuje w Warszawie, w Big Book Cafe MDM reżyserował m.in. spektakle „Panika” i „Niepokój przychodzi po zmierzchu”.

Podczas NA WSCHODZIE BEZ ZMIAN? możecie u nas kupić książki przybliżające Wschód Europy, pisane przez autorów z Gruzji, Białorusi czy Ukrainy, a także polskie reportaże przybliżające codzienność tych krajów.

Wśród nich będą:

Serhij Żadan „Internat”
2. Nino Haratichwili „Coraz mniej światła”
Oksana Zabużko „Badania terenowe nad ukraińskim seksem”
Swietłana Aleksijewicz „Wojna nie ma w sobie nic z kobiety”
Tamta Melaszwili „Kos Kos Jeżyna”
Małgorzata Nocuń „Ojczyzna dobrej jakości. Reportaże z Białorusi”
Małgorzata Nocuń „Miłość to cała moja wina”
Mateusz Marczewski „Koliste jeziora Białorusi”
Małgorzata Nocuń, Andrzej Brzeziecki „Łukaszenka. Niedoszły car Rosji”
Swietłana Aleksijewicz „Czarnobylska modlitwa”
Dominik Wilczewski „Litwa po litewsku”
Anna Reid „Pogranicze”
Serhij Żadan “W mieście wojna”
Jurij Andruchowycz, Andrzej Stasiuk „Moja Europa. Dwa eseje o Europie zwanej środkową” i inne!

Partnerzy literaccy weekendu:
Wydawnictwo Otwarte, Wydawnictwo Czarne, Wydawnictwo Literackie.
Dziękujemy za użyczenie praw do tekstów.

Przyjdź osobiście! Wydarzenia bez transmisji.

Obie debaty zostaną zarejestrowane.

W późniejszym czasie odnajdziecie je w naszym kanale You Tube, a także jako podcast w naszym profilu w Spotify, Google Podcasts, Apple Podcasts i innych serwisach.